पेशवाईत मुसलमानांच्या पगडीसारखी आमची पगडी अगदी लहान व साधी होती.
पण पेशवाई बुडाली तेव्हा आमची अक्कल आमच्या डोक्यातून बाहेर पडून आमच्या पगडीत शिरली.
कृत्रिम सृष्टीत जर एखादी अत्यंत निरूपयोगी,त्रासदायक व आर्ष वस्तु असेल तर ती ब्राह्मणी पगडी होय.
पागोट्याचा निरूपयोगीपणा पक्का सिद्ध व्हावा म्हणून या पगड्या बनवण्यात आल्या. उकीरड्यावर फेकून देण्याची यांची लायकी.
उपयोगाच्या दृष्टीने ब्राह्मणी पगडीस शंभरपैकी पाच गुणदेखील मिळणार नाहीत. सौंदर्याच्या दृष्टीने हिचा लास्ट नंबर येईल.
अभिनिवेश बाजूला ठेऊन उपयुक्ततेच्या दृष्टीने आमचे जातभाई या पागोट्याचा विचार करतील तर आमच्या विधानातील सत्यता त्यास पटेल.फॅशन उर्फ तर्‍हा हिच्यासारखी दुसरी कोणतीही चीज आंधळी किंवा लहरी नसेल. अंगरखा व पागोटे ही वस्त्रे आम्ही मुसलमानापासून थोडा फेरफार करून उचलली. यज्ञयागात निरंतर गुंतलेल्या ब्राह्मणांस पगडीची गरजच काय? हिंदुस्तान जिंकणार्‍या मुसलमानांच्या किंवा लढाऊ मराठ्यांच्या पदरी जेव्हा ब्राह्मणलोक कारकून म्हणून राहू लागले तेव्हा दरबारात जाण्यासाठी त्यांनी आपला गंगाजमनी पेहराव ठरविला. लग्नात आम्ही जी वाद्ये लावतो तीवरून आम्हांस कोणत्या व किती लोकांचे गुलाम व्हावे लागले हे सहज कळते. नक्राश्रू ढाळणारे श्रीमंत ठोंबे व त्यांच्या पायात घुटमळणार्‍या अजागळ भटभिक्षूकांचे काय सांगावे?
स्थितीप्रमाणे पेहरावात व चालीरितीत फेरफार केला पाहिजे. विचारपुर्वक केलेली सुधारणा टिकाऊ, सुखावह आणि आनंदप्रद असते.
ब्राह्मणी पागोट्यामुळे आमची फारच फसगत झालेली आहे. ती आमची सकलादी कानटोपी किंवा शालजोडी किंवा धोतर वा पंचा कुणीकडे आणि हे छचोर पागोटे किंवा पगडी कोणीकडॆ? ही चवचाल पगडी म्हणजे केळे काय,पट्ट्या काय, पीळ काय,कोकी काय सारेच तर्‍हेवाईक. पेशवाईत मुसलमानांच्या पगडीसारखी आमची पगडी अगदी लहान व साधी होती.
पण पेशवाई बुडाली तेव्हा आमाची अक्कल आमच्या डोक्यातून बाहेर पडून आमच्या पगडीत शिरली. बोलताबोलता हीचा परिघ इतका फुगत गेला की जणु गाडीचे चाकच.
पागोट्याचा निरूपयोगीपणा पक्का सिद्ध व्हावा म्हणून या पगड्या बनवण्यात आल्या. उकीरड्यावर फेकून देण्याची यांची लायकी.
खुद्द आम्हांस पागोटेच नापसंद आहे. त्याची गचाळ प्रतिमा असलेली ही पगडी तर बिल्कूल पसंद नाही.
उपयोग आणि शोभा या दोन्हीदृष्ट्या ब्राह्मणी पगडी टाकाऊ आहे. आवश्यकता व चैन म्हणून ही पगडी हिनकस आहे. आम्ही तिच्या दिखाऊपणावर भाळलो आहोत.
डोक्याचे रक्षण करणे हे पागोट्याचे वा पगडीचे काम असते. मोठा वारा सुटला, जोराचा पाऊस आला, सुर्याचे प्रखर उन पडले तर या पगडीचा काडीचाही उपयोग नाही.
नंदीबैलाच्या मानेप्रमाणे ही पगडी डोक्यावर हालत असते. रूढीच्या पाशाने हातपाय जखडलेले हिंदू म्हणजे गुलामांच्या राष्ट्रातील सजीवांप्रमाणे निर्जीव वस्तूंचीही गुलामगिरी बिनतक्रार करणारे जीव.
उपयोगाच्या दृष्टीने ब्राह्मणी पगडीस शंभरपैकी पाच गुणदेखील मिळणार नाहीत. सौंदर्याच्या दृष्टीने हिचा लास्ट नंबर येईल. या ब्राह्मणी पगडीमुळे आम्ही स्वत:ला रानटी ठरवून घेतो. अर्थात रानटी लोकांना स्वत:चा रानटीपणा कळावा तरी कसा?
- गोपाळ गणेश आगरकर, [ सुधारकातील २ अग्रलेखांचा सारांश]
संकलक- प्रा.हरी नरके, १२ जानेवारी २०१९
पण पेशवाई बुडाली तेव्हा आमची अक्कल आमच्या डोक्यातून बाहेर पडून आमच्या पगडीत शिरली.
कृत्रिम सृष्टीत जर एखादी अत्यंत निरूपयोगी,त्रासदायक व आर्ष वस्तु असेल तर ती ब्राह्मणी पगडी होय.
पागोट्याचा निरूपयोगीपणा पक्का सिद्ध व्हावा म्हणून या पगड्या बनवण्यात आल्या. उकीरड्यावर फेकून देण्याची यांची लायकी.
उपयोगाच्या दृष्टीने ब्राह्मणी पगडीस शंभरपैकी पाच गुणदेखील मिळणार नाहीत. सौंदर्याच्या दृष्टीने हिचा लास्ट नंबर येईल.
अभिनिवेश बाजूला ठेऊन उपयुक्ततेच्या दृष्टीने आमचे जातभाई या पागोट्याचा विचार करतील तर आमच्या विधानातील सत्यता त्यास पटेल.फॅशन उर्फ तर्‍हा हिच्यासारखी दुसरी कोणतीही चीज आंधळी किंवा लहरी नसेल. अंगरखा व पागोटे ही वस्त्रे आम्ही मुसलमानापासून थोडा फेरफार करून उचलली. यज्ञयागात निरंतर गुंतलेल्या ब्राह्मणांस पगडीची गरजच काय? हिंदुस्तान जिंकणार्‍या मुसलमानांच्या किंवा लढाऊ मराठ्यांच्या पदरी जेव्हा ब्राह्मणलोक कारकून म्हणून राहू लागले तेव्हा दरबारात जाण्यासाठी त्यांनी आपला गंगाजमनी पेहराव ठरविला. लग्नात आम्ही जी वाद्ये लावतो तीवरून आम्हांस कोणत्या व किती लोकांचे गुलाम व्हावे लागले हे सहज कळते. नक्राश्रू ढाळणारे श्रीमंत ठोंबे व त्यांच्या पायात घुटमळणार्‍या अजागळ भटभिक्षूकांचे काय सांगावे?
स्थितीप्रमाणे पेहरावात व चालीरितीत फेरफार केला पाहिजे. विचारपुर्वक केलेली सुधारणा टिकाऊ, सुखावह आणि आनंदप्रद असते.
ब्राह्मणी पागोट्यामुळे आमची फारच फसगत झालेली आहे. ती आमची सकलादी कानटोपी किंवा शालजोडी किंवा धोतर वा पंचा कुणीकडे आणि हे छचोर पागोटे किंवा पगडी कोणीकडॆ? ही चवचाल पगडी म्हणजे केळे काय,पट्ट्या काय, पीळ काय,कोकी काय सारेच तर्‍हेवाईक. पेशवाईत मुसलमानांच्या पगडीसारखी आमची पगडी अगदी लहान व साधी होती.
पण पेशवाई बुडाली तेव्हा आमाची अक्कल आमच्या डोक्यातून बाहेर पडून आमच्या पगडीत शिरली. बोलताबोलता हीचा परिघ इतका फुगत गेला की जणु गाडीचे चाकच.
पागोट्याचा निरूपयोगीपणा पक्का सिद्ध व्हावा म्हणून या पगड्या बनवण्यात आल्या. उकीरड्यावर फेकून देण्याची यांची लायकी.
खुद्द आम्हांस पागोटेच नापसंद आहे. त्याची गचाळ प्रतिमा असलेली ही पगडी तर बिल्कूल पसंद नाही.
उपयोग आणि शोभा या दोन्हीदृष्ट्या ब्राह्मणी पगडी टाकाऊ आहे. आवश्यकता व चैन म्हणून ही पगडी हिनकस आहे. आम्ही तिच्या दिखाऊपणावर भाळलो आहोत.
डोक्याचे रक्षण करणे हे पागोट्याचे वा पगडीचे काम असते. मोठा वारा सुटला, जोराचा पाऊस आला, सुर्याचे प्रखर उन पडले तर या पगडीचा काडीचाही उपयोग नाही.
नंदीबैलाच्या मानेप्रमाणे ही पगडी डोक्यावर हालत असते. रूढीच्या पाशाने हातपाय जखडलेले हिंदू म्हणजे गुलामांच्या राष्ट्रातील सजीवांप्रमाणे निर्जीव वस्तूंचीही गुलामगिरी बिनतक्रार करणारे जीव.
उपयोगाच्या दृष्टीने ब्राह्मणी पगडीस शंभरपैकी पाच गुणदेखील मिळणार नाहीत. सौंदर्याच्या दृष्टीने हिचा लास्ट नंबर येईल. या ब्राह्मणी पगडीमुळे आम्ही स्वत:ला रानटी ठरवून घेतो. अर्थात रानटी लोकांना स्वत:चा रानटीपणा कळावा तरी कसा?
- गोपाळ गणेश आगरकर, [ सुधारकातील २ अग्रलेखांचा सारांश]
संकलक- प्रा.हरी नरके, १२ जानेवारी २०१९
No comments:
Post a Comment